Project "leefomgeving ontdekken"
Brigitte Hamilton (71) werkt inmiddels bijna 5 jaar als vrijwilliger bij het ElkWelzijn project ‘Leefomgeving ontdekken’. Voor dit project begeleidt ze vluchtelingengezinnen die zich als nieuwkomer vestigen in Culemborg. Ze beschouwt het als haar belangrijkste taak om deze mensen te leren om hun kracht te gebruiken en snel op eigen benen te staan.
tekst: Frans Huber;
foto’s: Klaas Eikelboom
“En daar ga ik ver in,” zegt Brigitte, “ik investeer veel, probeer goede condities voor het gezin te scheppen. Ik zoek veel voor ze uit, leg contacten voor ze, maar vervolgens moeten ze zelf aan de slag: zelf een mail schrijven, in het begin vaak met een vertaalprogramma. Of, voorafgaand aan een telefoongesprek, eerst zelf oefenen. Ik leg daarbij ook uit welke termen we in Nederland veel gebruiken in het contact met instanties. En wat onze gewoontes en beleefdheden zijn. In mijn bijzijn telefoneren de mensen dan met de telefoon op de luidspreker. Ik maak het eerste contact en vervolgens kan ik helpen en corrigeren waar dat nodig is.
Duidelijke afspraken
“Ik zorg ook dat de mensen, voor zover mogelijk, vaste contactpersonen krijgen bij instanties. En ik vraag wie hun vrienden in Culemborg zijn waar ze eventueel een beroep op kunnen doen. Zo streef ik ernaar dat een netwerk om hen heen groeit. En ik spreek ze eropaan dat ze dat ook gebruiken. Ik maak duidelijke afspraken en ik wil dat ze doen wat ze beloven en bijvoorbeeld niet gaan ‘shoppen’, allerlei personen gaan benaderen met dezelfde vraag. Als mensen afspraken toch niet nakomen dan ergert me dat, moet ik even achteroverleunen om niet al te streng over te komen. Maar ik leg altijd uit waarom ik dingen van ze vraag en dat is eigenlijk nooit een probleem omdat onze verstandhouding goed is. Daar investeer ik in het begin stevig in. We lachen ook veel. Ze snappen mijn humor gelukkig prima.”
Brigitte neem altijd royaal de tijd voor haar vrijwilligerswerk, vooral in het begin, maar dat vindt ze niet erg: “Het geeft me veel voldoening als ik merk dat ik stapjes terug kan doen omdat de mensen steeds beter zichzelf kunnen helpen.” Ze heeft altijd gewerkt als ergotherapeut. Lange tijd bijvoorbeeld in een revalidatiecentrum. En later was ze als WMO-ambtenaar indicatiesteller en cliëntbegeleider. “Het werk dat ik toen deed raakt aan mijn werk nu voor ElkWelzijn: ik ken goed de weg bij instanties en ik begrijp waar mensen tegenaan kunnen lopen. Bovendien heb ik ervaring met mensen met trauma’s en wat dat kan doen met je functioneren.”
Brigitte groeide als kind op in meerdere landen en raakte zo bekend met verschillende culturen en met andere normen en gewoontes. “Van mijn ouders en door het leven in zulke verschillende culturen heb ik meegekregen dat iedereen gelijk is. Het heeft me daarna veel jaren gekost om me Nederlander te voelen. Ik heb er soms nog moeite mee omdat ik de indruk heb dat veel mensen niet uit hun eigen ‘bubbel’ komen. Ook wat dat betreft is dit werk heel verfrissend. Het zet je aan het denken.”
"ik leer nieuwkomers op eigen benen staan"
vertrouwensband
In de afgelopen jaren werkte Brigitte met gezinnen uit Afghanistan, Soedan en Syrië. Momenteel met weer twee andere gezinnen. Nog af en toe heeft ze contact met mensen uit eerdere gezinnen. Het lukt haar goed om een vertrouwensband op te bouwen. Dat resulteert in persoonlijke open gesprekken, ook over gevoelige onderwerpen: “Ik heb fantastische gesprekken met ze. Met alle ruimte voor ieders eigen mening en beleving. Het gaat bijvoorbeeld over geloof en over vrijheid in veel betekenissen van het woord. En zelfs ook over homoseksualiteit. Dan vertel ik hoe dat hier in Nederland is. Dat geeft soms verrassend leuke en ook positieve reacties. Dit soort gesprekken zijn voor mij heel waardevol, daar doe ik het voor, het zet me aan het denken en haalt me uit mijn eigen wereldje. Mensen vertrouwen me ook zoveel toe, dat is haast adembenemend. En ik merk ook veel persoonlijke betrokkenheid, bijvoorbeeld toen ik aan een van de Syrische vrouwen vertelde dat mijn dochter ging trouwen. Ze appte me: ‘Ik ben erg blij voor hen. Ik wens ze veel geluk. Kan ik je ergens mee helpen?’
“Je ervaart aan de mensen hoe ze je hulp waarderen,” zegt Brigitte ten slotte stralend, “ook als je soms heel streng bent. Ze zeggen het en je merkt het non-verbaal en aan de manier van afscheid nemen. En dat doet me goed. Het werk is intens maar het verruimt wel je blik. Neen, ik ben er nog lang niet mee klaar, ik krijg er zoveel voor terug!”
Ook een gezin wegwijs maken?
In het project ‘Leefomgeving ontdekken’ begeleiden vrijwilligers vluchtelinggezinnen. Er zijn nog vrijwilligers nodig! Wijkcoaches van ElkWelzijn zorgen voor de juiste match tussen jou en het gezin. Daarna kom je wekelijks, of minder vaak, bij het gezin langs voor ondersteuning. Info: Ahmed Bensaddik, 06-23 54 33 20, [email protected].
Actief op m’n 89ste
Vrijwilligerswerk op je 89ste? Gré doet het!Al meer dan vijftig jaar houdt Gré Westra (89) zich bezig met vrijwilligerswerk. Ook nu is ze er nog druk mee via ElkWelzijn, ondanks een aantal fysieke beperkingen. Ze verzorgt samen met Cor Vermeulen voor SRC FM één keer per maand een radioprogramma voor senioren. En ze heeft door al haar vrijwilligerswerk veel mensen leren kennen met wie ze contact onderhoudt, vaak net als zijzelf, alleengaande ouderen. Ze is een welkome gast: Gré heeft altijd een verhaal maar ook een luisterend oor. Voor veel van hen is ze een belangrijke steunpilaar. Daarnaast denkt ze mee over activiteiten van ElkWelzijn voor ouderen. Van huis uit“Mijn motivatie voor vrijwilligerswerk en mijn belangstelling voor mensen heb ik van huis uit meegekregen, het hoort bij mij”, zegt Gré. “Mijn moeder wees ons altijd op de verschillen tussen mensen, tussen arm en rijk bijvoorbeeld. En oorlogservaringen hebben me nieuwsgierig gemaakt naar wat mensen drijft. Dat zorgde dat ik voor veel dingen belangstelling kreeg en dat ik een heel gevarieerd leven ging leiden.”Gré pakte alle soorten werk op die zich voordeden. Van dierenartsassistente tot docente bij de secretaresseopleiding van Schoevers. Ze was actrice en ook zangeres met een voorkeur voor oude jazz en bluesmuziek: “Ooit vroeg Lionel Hampton, een beroemde Amerikaanse vibrafonist en pianist, me om met hem op tournee te gaan”, vertelt Gré trots, “en ik heb vaak solo gezongen tijdens herdenkingen in Vught van de kindertransporten naar Sobibor. Dat maakte veel indruk op me.”Gré heeft altijd veel gereisd en ook lange tijd in Indonesië gewoond. Ik ben nieuwsgierig naar wat mensen drijft VrijwilligerswerkIn Indonesië begon Gré met vrijwilligerswerk. Terug in Nederland meldde ze zich bij de UVV, toen nog de Unie van Vrouwelijke Vrijwilligers, meestal voor hulp bij mensen thuis. “Ik ging in 1974 in Culemborg in Voorkoop wonen. Ik heb toen hier het UVV-werk nieuw leven ingeblazen. Verder gaf ik als vrijwilliger taalles aan buitenlanders: individueel, min of meer op eigen houtje, maar ook op de Culemborgse sociale academie aan Marokkaanse mannen. Dat laatste was knokken: hun motivatie was laag, ik moest ze discipline bijbrengen, dan mag je niet soft zijn, dat ligt me gelukkig wel. Later kreeg ik nog wel te horen dat ze achteraf heel blij met mijn aanpak waren. Ik werd ook vrijwilliger bij Piep-Inn en later Palet, gevestigd in het grote huis aan de Varkensmarkt. Deze organisaties waren voorlopers van het moderne welzijnswerk en dreven op vrijwilligers. ElkWelzijn kwam eruit voort, ik ben voor hen al heel lang actief, het voelt alsof ik deel ben van de organisatie.” SRC FMBij de regionale radio begon Gré zes jaar geleden. Ze werd ervoor gevraagd toen ze tijdens een interview met Cor Vemeulen aankaartte dat er bij de SRC iets voor ouderen moest komen. Dat programma kwam er, ze ging het samen met Cor presenteren. “Ik had er geen ervaring mee maar, zoals ik ben, ging ik het gewoon doen. Mijn vaardigheden als actrice hielpen me daarbij.”Inmiddels zijn er talloze onderwerpen aan bod geweest. Recentelijk bijvoorbeeld een uitzending over ouderen die een kind overleven, een onderwerp dat Gré erg raakt. “Dat is voor mij best moeilijk omdat ik opgevoed ben met de boodschap dat je sterk moet zijn, je gevoelens onder controle moet houden. Maar gelukkig leer ik steeds beter om me te uiten als ik het even moeilijk heb.” Mijn missie is anderen gelukkig maken Sociaal werker“En ik ben een soort onbezoldigd sociaal werker, ga veel bij mensen op visite. Soms gewoon om wat te praten. Ik breng dan wat anders in dan gewone huis-tuin-en-keukenpraatjes. En dat wordt gewaardeerd. Vaak bezoek ik mensen die ergens mee zitten, ouderen die bijvoorbeeld een dierbare verloren of ernstig ziek zijn. Ze openen zich graag voor mij, vertellen veel. Ik probeer ze altijd de positieve kant te laten zien en weer wat levensmoed te geven. Zo zit ikzelf ook in elkaar.”Gré denkt veel na over alles wat ze hoort en brengt dat regelmatig in tijdens vergaderingen met ElkWelzijn in de Salaamander, want daar woont ze vlakbij. “En ik probeer mensen die ik ontmoet vaak te motiveren om ook vrijwilliger te worden, iemands maatje te worden bijvoorbeeld. Ik wijs er dan altijd op dat ze goed hun grenzen moeten aanhouden zodat het leuk blijft.”“Het zou me treurig stemmen als ik de missie niet meer voelde om de ander een beetje gelukkig te maken”, zo besluit Gré. Ik word er mentaal rijker van te merken dat ik als 89-jarige nog in beeld ben, dat er waardering is voor wat ik te bieden heb.”Tekst: Frans Huber; foto’s: Huub van Beurden
Lees het verhaal