De Formulierenbrigade helpt bij financiële vragen
Al 15 jaar bestaat in Culemborg de Formulierenbrigade: een spreekuur voor mensen die hulp of advies nodig hebben bij hun contact met de overheid over inkomen en financiële regels. Mieke van de Brug (69) is één van de vrijwilligers bij wie mensen terecht kunnen. Zij doet dit werk met veel inzet en heeft een schat aan ervaring: ze werkt al vanaf de oprichting bij de Formulierenbrigade.
Tekst: Frans Huber; Foto’s: Lyanne Art
Vrijwilligers van de Formulierenbrigade kunnen bijvoorbeeld helpen met het ordenen van de administratie; het begrijpen en invullen van formulieren of het aanvragen van een DigiD. Daarnaast helpen ze bij het beantwoorden van inkomensvragen, het regelen van huur- en zorgtoeslag, het omgaan met betalingsachterstanden of schulden en het uitzoeken van de mogelijkheid van kwijtscheldingen of beschikbare regelingen. De Formulierenbrigade is een officieel Toeslagen Servicepunt voor de belastingdienst. De vrijwilligers helpen ook bij vragen over gemeentelijke belastingen maar voor de aangifte van inkomstenbelasting verwijzen ze door. Ondersteuning via de Formulierenbrigade is gratis. De coördinatie wordt uitgevoerd door ElkWelzijn.
Echt iets voor mensen kunnen betekenen
Mond-tot-mondreclame
“Het lijkt erop dat de mensen ons inmiddels gemakkelijk weten te vinden,” zegt Mieke, “ze komen vaak via mond-tot-mondreclame. Van de gêne die mensen voorheen hadden om te komen lijkt tegenwoordig minder sprake. Onze spreekuren in Wijkcentrum de Salaamander zitten bijna altijd vol, lopen vaak uit. We nemen ook de tijd voor de mensen, proberen echt contact te maken en goed uit te zoeken waar ze het beste mee geholpen zijn.”
Voor het grootste deel zijn het mensen met een migratieachtergrond die het spreekuur bezoeken. Maar ook veel autochtone Nederlanders komen, mensen met een taalprobleem of bijvoorbeeld mensen die na een scheiding alleen staan en waarbij voorheen de partner zorgde voor de administratie. Veel mensen blijven terugkomen, ze vinden het fijn om een vast gezicht te zien, dat geeft vertrouwen. Mieke: “ik heb zelfs één meneer die al 15 jaar met vragen bij mij komt. Mensen komen vaak binnen met één vraag maar regelmatig zie je aan ze dat ze met meer worstelen. Ook daar kun je vaak mee helpen. Uiteindelijk zie je ze dan met rechtere schouders weer naar buiten gaan, daar word ik erg blij van.”
Eigen ervaringen
“Voor ik aan dit werk begon had ikzelf door een scheiding met de schuldsanering te maken gehad”, vertelt Mieke. “Ik stond er alleen voor en had geen ervaring met het regelen van geldzaken, dat deed mijn man altijd. Ik heb toen veel moeten leren. Door deze ervaringen weet ik wat het is om te worstelen met financiële problemen en schulden. Ik weet uit ervaring dat je dan uiteindelijk niet meer kunt nadenken, het lukt niet meer om je problemen op een rij te zetten. Ik heb geleerd dat het dan slim is om een extra bankrekening te openen waar je gewone inkomsten en uitgaven op komen terwijl alles wat met je schulden te maken heeft op een andere rekening staat. Dat schept ruimte en overzicht. Ik raad dit mensen ook vaak aan. Soms ook helpt het al om samen met bezoekers zorgvuldig naar hun uitgavenpatroon te kijken en te zoeken naar mogelijkheden voor ombuigingen. Dat gaat gemakkelijker wanneer een ander meekijkt.”
Thema’s
Belangrijke thema’s waarmee vrijwilligers van de Formulierenbrigade te maken krijgen, verschuiven in de loop der tijd. Mieke: “Een paar jaar geleden was er een hausse aan aanvragen voor een DigiD, dat is nu gelukkig grotendeels voorbij. De komst indertijd van de voordeurdelersregeling gaf van het begin af aan problemen. Ook nu nog door de geregelde veranderingen in deze regeling. Ook sommige vormen van belastingen brengen mensen in moeilijkheden doordat ze die niet kennen. Zoals de belasting over de PGB of over vakantiedagen die worden uitbetaald. En ook veranderingen in toeslagen zijn vaak lastig voor de mensen.”
“Gelukkig is onze kennis door goede actuele informatie altijd up to date. En voor mij is het door mijn lange ervaring gemakkelijk om ‘bij te blijven’. Ik kan spreekuurervaringen ook gemakkelijk loslaten. En als ik toch ergens mee zit, kan ik altijd terecht bij collega’s of bij Berna van der Heide, onze coördinator bij ElkWelzijn.”
Mieke denkt nog lang niet aan stoppen: “Daarvoor vind ik dit werk veel te leuk. Vooral het contact met de mensen. Dat je echt iets voor ze kunt betekenen. De uitdaging voor mij zit hem vooral in me verdiepen in hun vragen en uitvinden welke hulp het beste aansluit op hun behoefte. Eigenlijk net als ik dat vroeger ook al had toen ik nog in een winkel werkte: ik wilde alleen maar dát verkopen wat de klanten écht wilden hebben.”
Bardienst in ‘t theater
Biertjes tappen doet vrijwilliger Hans Fleer met plezierSinds een jaar is Hans Fleer (67) vrijwillig barmedewerker bij De Fransche School. Een mooi biertje tappen doet hij met veel plezier. Bij drukte is hij helemaal in zijn element. Hij kwam bij dit leuke vrijwilligerswerk terecht via een oproep op Culemborg voor Elkaar. Hans: “Ik vind dat de website goed in elkaar zit en hoop dat er meer jongeren gebruik van gaan maken. Het is leerzaam en ontspannend om naast je baan of gezin vrijwilligerswerk te doen.” tekst: Jan Heijink, foto: Huub van Beurden Afgelopen vrijdag was er een groot feest in Theater de Fransche School, met wel 240 mensen. Hans stond de hele avond achter de bar: “Na afloop moesten we nog opruimen en was ik uiteindelijk om drie uur ‘s nachts thuis. Geeft niet, ik vind het leuk om het mensen naar de zin te maken. Bardiensten draai je overigens altijd met z’n tweeën. Zelf draai ik 4 of 5 diensten per maand.Hans doet zijn enthousiaste verhaal bij ElkWelzijn, want hij dankt dit leuke vrijwilligerswerk aan een oproep op vrijwilligersplatform ‘Culemborg voor Elkaar’ één jaar geleden. “Ik vind dat de website goed in elkaar zit. Mijn ervaring is dat de bemiddeling naar het aangeboden vrijwilligerswerk vlot verloopt". als vrijwilliger kun je veel leren Leerzaam en ontspannendNaast Hans zijn er meer vrijwilligers die via Culemborg voor Elkaar bij Theater de Fransche School aan de slag gingen. Hans vertelt: “De meeste van de ongeveer 100 vrijwilligers zijn de vijftig (ruim) gepasseerd. Er werken hier ook zeker jongeren, maar dat mogen er best wat meer zijn. Zodat alle kennis en ervaring van de huidige generatie vrijwilligers wordt behouden als zij moeten stoppen. Maar ook, omdat het als bezoeker van de Fransche School leuk kan zijn om leeftijdsgenoten aan het vrijwilligerswerk te zien.”Hans: “Ik hoor van mensen in de leeftijd van 25 tot 65 jaar weleens dat ze het te druk denken te hebben om er nog vrijwilligerswerk bij te doen. Dat is jammer, want het is heel leerzaam en ontspannend om juist naast je drukke baan en gezin iets heel anders te doen. Als vrijwilliger kun je veel leren en nieuwe ervaringen opdoen. Neem de Fransche School, die heeft wat dat betreft veel te bieden. Het kleine stadstheater wordt grotendeels gerund door vrijwilligers. Denk aan de techniek, belichting, decorbouw. Maar ook als gastvrouw/-heer voor de ontvangst van artiesten of als barkeeper in de omgang met gasten. Bovendien zijn veel verenigingen en (culturele) instellingen afhankelijk van de inzet van vrijwilligers. Zonder de vrijwilligers zouden zij niet kunnen bestaan!” Altijd vrijwillig actiefHans heeft altijd vrijwilligerswerk gedaan, ook naast de diverse management- en directiefuncties die hij bij NS en Prorail vervulde. Zo was hij actief in de tenniswereld als hoofdscheidsrechter bij grote toernooien. Hij heeft de grootheden uit de tenniswereld leren kennen: Borg, McEnroe, Krajicek, noem maar op. Overigens heeft hij nooit buiten Nederland op de scheidsrechtersstoel gezeten. Van zijn werkgever kreeg hij een topsport regeling met 1 of 2 dagen verlof voor een toernooi. In Culemborg was Hans 10 jaar voorzitter van de tennisvereniging. Nog steeds tennist hij. De laatste jaren was Hans voor 2 dagen per week bestuurslid van het pensioenfonds Rail&OV. Dit tot zijn pensionering in april 2024. Enige jaren terug heeft Hans een herseninfarct gehad, gelukkig zonder grote gevolgen. Na het infarct heeft hij zijn werk voor Prorail in stappen afgebouwd.Naast zijn vrijwilligerswerk in het theater brengt Hans vrijwillig een 94-jarige mevrouw IT vaardigheden bij. Jonge vrijwilligers wervenWat zijn Hans zijn gedachten om meer jongeren te motiveren tot vrijwilligerswerk?Hans: “Het is niet makkelijk, maar ik denk dat je in de eerste plaats een aanbod moet hebben dat uitdagend, boeiend of leerzaam is. Dat moet uit de vrijwilligersvacatures en website overkomen. Verder bleek in mijn werk altijd weer, dat je helder moet communiceren wat het doel is. De organisaties die vrijwilligers vragen, moeten vervolgens bereid zijn aan jongeren de vrijheid te geven in hoe ze dat doel willen bereiken. Dat is wezenlijk.”
Lees het verhaal